Coaching (19): การสร้างบรรยากาศการสอนงาน ตอนที่ 6
เราได้ทราบแล้วนะครับว่า คนแต่ละประเภทมีข้อดีอะไร และเมื่อใช้มากเกินไป ข้อดีดังกล่าวจะกลายเป็นข้อเสียอย่างไร ในตอนนี้ผมจะขอกล่าวถึง "พฤติกรรมทดแทน" (Back-up Behavior) กล่าวคือ เมื่อเราอยู่ในสภาวะตึงเครียดหรือถูกกดดันจากพฤติกรรมของผู้อื่นหรือสิ่งแวดล้อมบางอย่าง คนจะแสดงพฤติกรรมที่ต่างจากพฤติกรรมปกติออกมา พฤติกรรมประเภทนี้เรียกว่า พฤติกรรมทดแทน หรือ Back-up behavior
ทำไม Back-up behavior จึงมีความสำคัญ เพราะมันไม่ใช่พฤติกรรมที่คนเราจะแสดงออกมาในภาวะปกติ มันจะออกมาเมื่อถูกกดดันหรือมีความตึงเครียดเกิดขึ้น ถ้าหากเป็นภาวะที่ถูกสร้างหรือเร่งเร้าโดยอีกฝ่ายหนึ่ง จะเกิดความตึงเครียดด้านสัมพันธภาพ และถ้าฝ่ายที่กระตุ้นยังดำเนินพฤติกรรมดังกล่าวอยู่ ผลที่ตามมาจะเป็นการทำลายสัมพันธภาพของทั้งสองฝ่ายได้
พวก Analyticals เมื่อเวลาถูกกดดันจะแสดงพฤติกรรม “การหลบเลี่ยง” (Avoiding) นั่นคือ พยายามหลีกเลี่ยงการเผชิญหน้า อาจจะหันเหความสนใจไปจากประเด็นที่เป็นปัญหา ถอยกลับไปสู่ประเด็นอื่น หรือ เลื่อนการตัดสินใจออกไป
ส่วนพวก Drivers จะแสดงพฤติกรรมที่เรียกว่า Autocratic หรือแสดงความเด็ดขาดออกมา ได้แก่ การหันมาเผชิญหน้ากับคน กัดประเด็นปัญหาไม่ยอมปล่อย หาหลักในการแก้ปัญหาให้ได้ และแสดงความต้องการหรือสั่งให้อีกฝ่ายกระทำบางอย่างให้
พวก Amiables เมื่อตกอยู่ในภาวะตึงเครียดหรือถูกกดดันจะยิ่งแสดงอาการเห็นด้วยคล้อยตาม (Acquiescing) เพื่อต้องการรักษาสัมพันธภาพให้ราบรื่นต่อไป ยอมกับความคิดเห็นหรือแรงกดดันจากอีกฝ่าย เกิดอาการลังเลหรือไม่แสดงความคิดเห็นที่แท้จริงของตัวเองออกมา สุดท้ายก็จะถอย ยอมแพ้กับอีกฝ่ายไปเลย
สุดท้ายพวก Expressives จะโจมตี (Attacking) โดยหันไปเผชิญหน้ากับคน อธิบายความรู้สึกที่ไม่พอใจออกมาเป็นคำพูด ตำหนิตัวบุคคล หรือแสดงอารมณ์รุนแรงออกมา แต่จะเป็นแค่ประเดี๋ยวประด๋าวแล้วจะกลับเข้าสู่โหมดปกติของตัวเอง
ทำไมเราต้องเรียนรู้ถึงพฤติกรรมทดแทน (Back-up behavior) ด้วย เพราะมันเป็นสัญญาณที่เตือนให้เราทราบว่า คนที่เรากำลังมีปฏิสัมพันธ์อยู่ด้วยเกิดภาวะไม่ปกติ ถูกกดดัน เกิดความตึงเครียดขึ้น เปรียบได้กับสัญญาณไฟจราจรที่เป็นไฟเหลือง (หมายถึง เตรียมตัวหยุด ไม่ใช่เร่งความเร็ว) ถ้าเราต้องการรักษาหรือไม่ต้องการทำลายสัมพันธภาพระหว่างกัน เราต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือการกระทำของเราครับ มิเช่นนั้นจะเป็นการผ่าไฟแดง คุณจะโดดใบสั่งหรือถูกลงโทษได้นั่นเอง
ทำไม Back-up behavior จึงมีความสำคัญ เพราะมันไม่ใช่พฤติกรรมที่คนเราจะแสดงออกมาในภาวะปกติ มันจะออกมาเมื่อถูกกดดันหรือมีความตึงเครียดเกิดขึ้น ถ้าหากเป็นภาวะที่ถูกสร้างหรือเร่งเร้าโดยอีกฝ่ายหนึ่ง จะเกิดความตึงเครียดด้านสัมพันธภาพ และถ้าฝ่ายที่กระตุ้นยังดำเนินพฤติกรรมดังกล่าวอยู่ ผลที่ตามมาจะเป็นการทำลายสัมพันธภาพของทั้งสองฝ่ายได้
พวก Analyticals เมื่อเวลาถูกกดดันจะแสดงพฤติกรรม “การหลบเลี่ยง” (Avoiding) นั่นคือ พยายามหลีกเลี่ยงการเผชิญหน้า อาจจะหันเหความสนใจไปจากประเด็นที่เป็นปัญหา ถอยกลับไปสู่ประเด็นอื่น หรือ เลื่อนการตัดสินใจออกไป
ส่วนพวก Drivers จะแสดงพฤติกรรมที่เรียกว่า Autocratic หรือแสดงความเด็ดขาดออกมา ได้แก่ การหันมาเผชิญหน้ากับคน กัดประเด็นปัญหาไม่ยอมปล่อย หาหลักในการแก้ปัญหาให้ได้ และแสดงความต้องการหรือสั่งให้อีกฝ่ายกระทำบางอย่างให้
พวก Amiables เมื่อตกอยู่ในภาวะตึงเครียดหรือถูกกดดันจะยิ่งแสดงอาการเห็นด้วยคล้อยตาม (Acquiescing) เพื่อต้องการรักษาสัมพันธภาพให้ราบรื่นต่อไป ยอมกับความคิดเห็นหรือแรงกดดันจากอีกฝ่าย เกิดอาการลังเลหรือไม่แสดงความคิดเห็นที่แท้จริงของตัวเองออกมา สุดท้ายก็จะถอย ยอมแพ้กับอีกฝ่ายไปเลย
สุดท้ายพวก Expressives จะโจมตี (Attacking) โดยหันไปเผชิญหน้ากับคน อธิบายความรู้สึกที่ไม่พอใจออกมาเป็นคำพูด ตำหนิตัวบุคคล หรือแสดงอารมณ์รุนแรงออกมา แต่จะเป็นแค่ประเดี๋ยวประด๋าวแล้วจะกลับเข้าสู่โหมดปกติของตัวเอง
ทำไมเราต้องเรียนรู้ถึงพฤติกรรมทดแทน (Back-up behavior) ด้วย เพราะมันเป็นสัญญาณที่เตือนให้เราทราบว่า คนที่เรากำลังมีปฏิสัมพันธ์อยู่ด้วยเกิดภาวะไม่ปกติ ถูกกดดัน เกิดความตึงเครียดขึ้น เปรียบได้กับสัญญาณไฟจราจรที่เป็นไฟเหลือง (หมายถึง เตรียมตัวหยุด ไม่ใช่เร่งความเร็ว) ถ้าเราต้องการรักษาหรือไม่ต้องการทำลายสัมพันธภาพระหว่างกัน เราต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือการกระทำของเราครับ มิเช่นนั้นจะเป็นการผ่าไฟแดง คุณจะโดดใบสั่งหรือถูกลงโทษได้นั่นเอง
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น